خطبه معروف امام عارفان

امام سجاد ^{(علیه السلام )}از پله منبر بالا رفت و خطبه ای را با نوای گرم توحیدی بیان کرد که در این جا به فرازی از آن خطبه می پردازیم:

«انا بن مکة و منی، انا بن الزمزم و الصفا; انا بن محمد المصطفی; انا بن علی المرتضی; انا بن فاطمة الزهراء»

من فرزند مکه و منایم; من فرزند زمزم و صفایم; من فرزند محمد مصطفایم; من فرزند علی مرتضایم; من فرزند فاطمه زهرایم »

امام زین العابدین^{(علیه السلام )} همچنان به معرفی خویش ادامه داد، تا آن جا که صدای مردم به گریه بلند شد و ارکان کاخ یزید به لرزه درآمد و یزید از تحت تاثیر قرار گرفتن مردم سخت بیمناک شد، از این رو برای قطع کردن سخنان امام ^{(علیه السلام )}به مؤذن دستور اذان داد.

مؤذن دربار برخاست و با صدایی که همه می شنیدند، اذان گفت.

وقتی به اشهد ان محمدا رسول الله ^{(صلی الله علیه وآله )}رسید، امام که هنوز بر بالای منبر قرار داشت، خطاب به یزید فرمود: «ای یزید! این محمد^{(صلی الله علیه وآله )}که هم اکنون نامش را مؤذن بر زبان آورد و به پیامبری او گواهی داد، جد توست یا جد من است؟ اگر بگویی پیامبر^{(صلی الله علیه وآله )}جد توست، دروغ گفته ای و کفر ورزیده ای و اگر باور داری که پیامبر^{(صلی الله علیه وآله )}جد من است، پس چرا و به چه جرمی خاندان او را کشتی؟»

آری بزرگ مبلغ نهضت عاشورا رسالت خویش را به نحو شایسته ایفا نمود و چهره مجلس را با تبلیغ رسای خود دگرگون کرد و مجلس یزید با رسوایی خاندان بنی امیه و یزید بن معاویه پایان یافت.

بازتاب خطبه امام سجاد ^{(علیه السلام )}

سخنان بزرگ مبلغان اسلام; حضرت سجاد^{(علیه السلام )}و زیبب کبری ^{(علیها السلام )}چنان در روحیه مردم شام تاثیر گذاشت که انقلاب به پا کرد. شامیان دریافتند کسانی که با چنین وضع فجیعی در کربلا شهید شدند، شورشی نبودند. آنان خاندان کسی هستند که یزید به نام وی بر مسلمانان حکومت می کند.

مؤذن دربار به یزید اعتراض کرد و با شگفتی پرسید: «تو که می دانستی این ها فرزندان پیامبر هستند، به چه علت آنان را کشتی و دستور دادی اموال آنان را غارت کنند؟»

عالم یهودی که در مجلس یزید بود، پس از شنیدن سخنان امام سجاد^{(علیه السلام )}از یزید پرسید: «این جوان کیست؟» یزید گفت: «فرزند حسین ^{(علیه السلام )}.» یهودی گفت: «کدام حسین؟...» آن قدر پرسید تا دانست این ها از خاندان پیامبر اکرم ^{(صلی الله علیه وآله )}هستند. حسین ^{(علیه السلام )}کسی است که مظلومانه در کربلا به شهادت رسیده و او فرزند دختر رسول الله ^{(صلی الله علیه وآله )}است. یزید را مورد سرزنش قرار داد و گفت: «شما دیروز از پیامبرتان جدا شدید و امروز فرزندش را کشتید»!

عکس العمل یزید

یزید در برابر سرزنش دیگران مجبور شد تا از موضع جابرانه و ظالمانه خود دست بردارد و از آن چه نسبت به خاندان پیامبر^{(صلی الله علیه وآله )}انجام داده است، معذرت خواهی کند .  و مسؤولیت شهادت امام حسین ^{(علیه السلام )}و یارانش را به گردن فرماندار کوفه یعنی، عبیدالله بن زیاد پسر مرجانه بیندازد. ضمن اظهار ندامت از عملکرد خود و لعنت بر پسر مرجانه، از امام سجاد ^{(علیه السلام )}می خواهد که اگر درخواست یا پیشنهادی دارد، بنویسد تا آن را انجام دهد. 

بدیهی می نماید که نخستین تقاضای امام سجاد^{(علیه السلام )}و دیگر اسرای کربلا، سوگواری برای شهیدان به خاک آرمیده شان در سرزمین گلگون نینوا و بازگشت به شهر پیامبر^{(صلی الله علیه وآله )}، مدینه، شهر خاطره های زنده شهیدانشان باشد.

مدت توقف امام سجاد^{(علیه السلام )}واسرای خاندان پیامبر^{(صلی الله علیه وآله )}را در شام از ده روز تا یک ماه نوشته اند.