حضرت محمد(صلی الله علیه وآله)
اَلظُّلْمُ ثَلاثَةٌ: فَظُلْمٌ لایَغْفِرُهُ اللّهُ وَ ظُلْمٌ یَغْفِرُهُ وَ ظُلْمٌ لا یَتْرُکُهُ، فَأَمَّا الظُّلْمَ الَّذى لا یَغْفِرُ اللّهُ فَالشِّرْکُ قالَ اللّهُ: «إنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظیمٌ» و َأَمَّا الظُّلْمَ الَّذى یَغْفِرُهُ اللّهُ فَظُلْمُ الْعِبادِ أَنْفُسَهُمْ فیما بَیْنَهُمْ و َبَیْنَ رَبِّهِمْ و َأَمَّا الظُّلْمَ الَّذى لا یَتْرُکُهُ اللّهُ فَظُلْمُ الْعِبادِ بَعْضُهُمْ بَعْضا؛
ظلم سه قسم است: ظلمى که خدا نمى آمرزد، ظلمى که مى آمرزد و ظلمى که از آن نمى گذرد، اما ظلمى که خدا نمى آمرزد شرک است. خداوند مى فرماید: «حقا که شرک ظلمى بزرگ است» و اما ظلمى که خدا مى آمرزد، ظلم بندگان به خودشان میان خود و پروردگارشان است اما ظلمى که خدا از آن نمى گذرد ظلم بندگان به یکدیگر است.
نهج الفصاحه ص 561 ، ح 1924
صریح ترین آیه شریفه آیه 29 از سوره مبارکه نساء است که می فرماید: «یا اَیُّها الَّذِینَ آمَنوا لا تأکلوُا اَموالَکُمْ بَینَکُمْ بِالباطِلِ اِلّا اَنْ تَکونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنکُمْ» ای اهل ایمان! اموال یکدیگر را از راه باطل نخورید، مگر آنکه تجارتی از روی رضایت انجام دهید.رسول خدا (صلی الله علیه وآله) می فرمود: « مَنِ اکتَسَبَ مالاًمِنْ غَیرِ حِلِّهِ کانَ رادَّهُ اِلَی النّارِ» (اختصاص شیخ مفید ص249.) هرکه ثروتی از غیر حلال به دست آورد، آن ثروت، او را به آتش جهنّم رهنمود می نماید.
امّابعضی از مواردی که حق النّاس محسوب می شود و ذمّه انسان را مشغول می کند و مجاز دارد:
1- تجاوز به بیت المال و اموال عمومی.
2- سرقت و دزدی.
3- اجحاف و احتکار و گرانفروشی.
4- ضایع کردن حق ارث وارثان.
5- غصب مال دیگری.
6- کلاهبرداری و تدلیس.
7- کم گذاردن در کار و ناقص انجام دادن کار و گاهی ضایع کردن مال. مثلاً بیماری که با دارو خوب می شده، طبیبی برای گرفتن پول بیشتر، عمل جراحی را تجویز کند!
8- تهمت، غیبت و عیب جویی از مؤمن و ریختن آبرو و حیثیت او.
